มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม

พ่ออุ้ยสิงห์คำกับแม่อุ้ยอุ่นกำลังปันปอน"ให้พร"แก่ลูกหลาน


พ่ออุ้ยเฮือน รับขันจากลูกหลานและปันปอนฮื่อ


แม่อุ้ยเหลียว กำลังผูกข้อมือให้ลูกหลานและปันปอนให้พร




คนบีซู มีพิธีกรรมประเพณีมาตั้งแต่นานมากกว่า 90 กว่าปีมาแล้วในช่วงสงกานต์จะมีประเพณีรดน้ำดำหัวผู้เฒ่าผู้แก่จะมีขนบธรรมเนียมนำตอกดอกไม้ธูปเทียนและสิ่งของต่างๆเช่นของใช้สอยและขนมผลไม้และปัจจัยใครมีเยอะก็ทำเยอะ ไปไหว้รดน้ำดำหัวคนเฒ่าตามบ้าน เพื่อขอพรจากผู้เฒ่าผู้แก่ก็จะผูกข้อไม้ข้อมือและว่าคาถาปันปอน"ให้พร"แก่ลูกหลานให้อยู่อย่างร่มเย็นเป็นสุข จะวนไปทุกๆหลังที่มีผู้เฒ่า ที่บ้านผู้เฒ่าก็จะมีขนมเหล้าและกับแกล้มไว้สู่ให้ลูกหลานกินบางทีก็แห่กันไปเป็นกลุ่มๆจะมีกลุ่มแม่บ้านและกลุ่มเยาวชนหนุ่มสาวร้องเพลงแล้วก็ตีฆ้องแห่กันไปจนครบทุกหลังคาจะสนุกสนานมาก


ชาวบีซู นับถือศาสนาพุทธชอบทำบุญพาลูกหลานกราบไหว้และถือศีล 5 และนั่งวิปัสนาทุกวันพระช่วงเข้าพรรษา


มีการสอนฟ้อนและเต้นรำบีซูของกลุ่มเมล็ดพันธุ์พบดินเพื่อพ่อของแผ่นดินของท่านพระอาจารย์ ว.วชิระเมธี


และยังมีพ่อครูจันทร์ จากเฮือนชมจันทร์คอยสอนให้เด็กบีซูเล่นดนตรีพื้นเมือง



คุณครูส้ม คอยสอนดนตรีและสอนฟ้อนให้แก่เด็กและเยาวชนบีซู



พืชผักสมุนไพรและความหลากหลายฤดูกาล

ในอดีตชาวบีซูมีองค์ความรู้และภูมิปัญญาในการดูแลตนเองได้อย่างมีศักยภาพ สมุนไพรในการป้องกัน รักษาโรค ซึ่งเป็นพืชสมุนไพรที่มีความสำคัญมากในชีวิตประจำวันของชาวบีซู เพราะสมุนไพรส่วนใหญ่ชาวบีซูจะเก็บมาจากป่าธรรมชาติและการเพาะปลูกในครัวเรือนเพื่อเป็นประโยชน์ในการรักษาเบื้องต้น เป็นแนวทางให้เด็กๆและเยาวชนชาวบีซูและผู้ที่สนใจสมุนไพรแต่ละชนิด มีทั้งสรรพคุณ วิธีใช้ และเป็นยารักษาโรค

แผลเลือดออก

  • ใบสาบเสือ ใบสดของต้นเสือหมอบนำมาล้างให้สะอาดแล้วตำให้ละเอียดแล้วนำมาปิดปากแผลให้แน่นเลือดก็จะหยุดไหล


แผลน้ำร้อนลวก,แผลถลอก

ว่านหางจระเข้ ใบว่านหางจระเข้นำมาปอกเปลือกออกล้างยางเหลืองออกขูดเอาวุ้นใสๆมาพอกบริเวณแผลทาวันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น จนกว่าแผลจะหาย

แก้หวัด

  • หัวหอมแดง ใช้หัวหอมทุบให้แตกแล้วใช้ผ้าพันไว้ใกล้จมูกหรือต้มอาบจะแก้หวัดได้เหมือนกัน
  • หัวหอมแดง นำมาเป็นเครื่องเคียงประกอบอาหารได้ทุกอย่าง


มะขามป้อม

แก้กะหายน้ำ,แก้ร้อนใน,แก้หวัด

ผักไผ่ (ผักแพว) รสร้อน

  • ใบ สรรพคุณ ช่วยขับลม,แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ,แก้ท้องเสียวิธีใช้คือ ประกอบกับอาหาร ใส่ลาบหรือแกง
  • ราก สรรพคุณช่วยบำรุงประสาท รักษาหอบหืด แก้อาการปวดเมื่อย วิธีใช้คือ นำรากมาตากแห้ง บดให้ละเอียด ชงดื่ม ครั้งละ 1 ช้อนชา เช้า เย็น

ผักเผ็ด (ผักคราดหัวแหวน)

  • ยอด ผักเผ็ดใช้ประกอบอาหาร แกงหรือต้มกับน้ำพริก
  • ราก สรรพคุณ แก้ปวดศรีษะ แก้ไขั แก้เจ็บคอ แก้ปวดฟัน วิธีใช้ ใช้ใบและต้น 4-5 กรัม เติมน้ำ 1 แก้ว ต้มให้เดือดดื่มก่อนนอน ,ใช้ใบและต้น 10 กรัม เติมน้ำให้ท่วมต้มให้เดือด อมไว้ 3 นาที บ้วนทิ้ง หลังแปรงฟัน เช้า-เย็น


บีซู จี่ต่าง อางเกิ่งอางกอ อางลีบอางลาว

ภาษา วัฒนธรรม ประเพณีของชาวบีซู